OKR Nedir? OKR Örnekleri Nelerdir?

28/02/2023

OKR Nedir?

Ekipler, organizasyonlar ve bireyler tarafından ölçülebilir sonuçlara sahip, zorlu ve iddialı hedefler belirlemek için kullanılan işbirlikçi bir hedef belirleme metodolojisi olan OKR, “Objectives and Key Results” yani “Hedefler ve Kilit Sonuçlar” anlamına gelmektedir. OKR, ilerlemeyi nasıl takip edeceğiniz, nasıl bir uyum oluşturacağınız ve ölçülebilir hedefler etrafında katılımı nasıl teşvik edeceğiniz ile ilgili çeşitli uygulamalar bütünüdür. Ofis operasyonları, yazılım mühendisliği, kar amacı gütmeyen kuruluşlar veya daha fazlası adına, OKR birçok şirket düzeyinde hedefler belirlemek için benzer şekillerde çalışmaktadır. Ayrıca kişisel hedefler için çalışabilirler ve hatta üst düzey liderler tarafından kullanılmayan bölümlerde işleri halletmek amacı ile çalışanlar tarafından kullanılabilmektedir.

• Objectives (Hedefler): Bir Hedef basitçe elde edilecek ya da başarılacak olan uygulamadır. Tanım olarak hedefler; önemli, somut, eylem odaklı ve (ideal olarak) ilham vericidirler. Düzgün bir şekilde tasarlanıp uygulandığında, tatmin ve başarı duygusunu artırmaktadırlar.
• Key Results (Kilit Sonuçlar): Kilit Sonuçlar; hedefe nasıl ulaşıldığını kıyaslar ve izler. Etkili kilit sonuçlar; dikkatlice belirlenmiş, zamana bağlı, tutarlı ve gerçekçidir. Daha da önemlisi, kilit sonuçlar ölçülebilmekte ve doğrulanabilmektedirler. Kilit sonuçlar açısından şüpheye yer verilmemektedir. Belirlenen sürenin sonunda, genellikle üç ayda bir, düzenli bir kontrol yapılmaktadır ve kilit sonuçlar “yerine getirildi veya getirilmedi” olarak değerlendirilmektedir. Bir Hedefin uzun ömürlü olabildiği, bir yıl veya daha uzun süre devredilebildiği durumlarda, kilit sonuçlar iş ve uygulamalar ilerledikçe gelişmektedir. Bütün uygulamalar tamamlanmış hale geldiğinde hedefe ulaşılmaktadır.

Özet olarak hedefler ve kilit sonuçlar şu şekilde açıklanabilir ki; hedefler büyük resmi gösteren ve ileriye dönük unsurları oluştururken kilit sonuçlar nicel ve spesifik alt hedefleri oluşturmaktadır. Kilit sonuçlar hedefler doğrultusunda ilerleme kaydedilip edilmesini gösteren unsurlardır.

OKR’nin geleneksel planlama yöntemlerinden farkları şu şekilde açıklanabilir: OKR’ler sıklıkla belirlenir, izlenir ve genellikle üç ayda bir yeniden değerlendirilir. OKR, her ekibin bakış açısını ve yaratıcılığını birleştiren basit, hızlı ahenkli bir süreçtir. Organizasyonda uyum oluşturmak, OKR’nin ana faydalarından biridir.

OKR’ler bir zamanlar tipik olarak bireysel, ekip ve organizasyon düzeylerinde belirlenmekteydi; ancak, çoğu kuruluş artık bireysel katkıda bulunanlar için OKR’leri tanımlamamaktadır çünkü bu durum, OKR’ler için bir görev listesi gibi görünebilme eğilimindedir ve OKR’leri performans incelemeleriyle birleştirmeye yol açmaktadır.

OKR Metodolojisinin Tarihçesi

OKR metodolojisi Intel’de Andy Grove tarafından oluşturulmuştur ve John Doerr’a Andy Grove tarafından öğretilmiştir. O zamandan beri Google, Allbirds, Apartment Therapy, Netflix ve Code for America gibi ilham verici kuruluşlardan kâr amacı gütmeyen kuruluşlara kadar birçok şirket ve firma tarafından benimsenmiştir.

John Doerr, “Measure What Matters” adlı kitabında OKR ve MBO hakkında açıklamalar yapmıştır. MBO’lar, Peter Drucker’ın bir buluşudur ve Andy Grove’a nihai OKR teorisini oluşturması adına bir temel sağlamıştır. Grove, Hedefleri kendi icat ettiği anlaşılan bir terim olan “Anahtar Sonuçlar” ile ilişkilendirmekten bahsetmiştir. MBO’lar ve OKR’ler arasındaki diğer önemli farklar, ikincisinin yıllık değil üç ayda bir olması ve tazminattan muaf olmasıdır. Grove, “High Output Management” isimli kitabında, şirketlerin iki soru doğrultusunda OKR yapısını nasıl kurabileceklerini açıklamıştır. Bu sorular şu şekildedir:

• Nereye gitmek istiyoruz?
• Oraya varıp varamadığımızı görmek için nasıl adımlar atmalıyız?

OKR Kavramının Temel Konuları Nelerdir?

OKR uygulamalarının en büyük avantajı; organizasyon veya şirket içerisinde amaçlar çerçevesinde şeffaflık yaratması ve şirket bünyesindeki çalışanları bu hedefler doğrultusunda motive etmesidir. OKR’ler çoğunlukla amaca odaklanmaktadır. OKR’lerde temel amaç; değer üretmek olarak varsayılabilmektedir. Genellikle OKR belirlemekte tavsiye edilen sıklık, 4 ayda 1 şeklindedir. Yani ilk belirlemeyi Ocak ayında yapıyorsanız, ikincisini Nisan ayında yapmalısınız. 4 ay oldukça uzun bir süre olduğundan hedeflere ulaşmak için yeteri kadar süreye sahip olduğunuz düşünülür.

OKR’leri anlatmanın en belirgin yolu yolu, bir kuruluşun bütün bir yıl boyunca ulaşmak istediği üç veya dört hedefi belirlemesini sağlamaktır. Bu genellikle CEO ve üst düzey yöneticiler tarafından yapılır. Ardından, organizasyonun her bölümünün yılın dört çeyreğinin her birinde başarabilecekleri ilgili hedefleri belirlemesi sağlanmaktadır. Büyük bir yıllık hedefin daha küçük çeyreklerle bu birleşimi, kuruluşun belirli bir alandaki hedeflerin tüm kuruluşa nasıl katkıda bulunduğunu öğrenmesine yardımcı olabilmektedir. Hedefinize yönelik ilerlemeyi kontrol edebilmeniz için ölçülebilir temel sonuçları belirlemek oldukça önemlidir. Yılda yalnızca bir kez ölçülebilen önemli bir sonuç belirlerseniz, çalışmanızın hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olup olmadığını görebilmek için yılda yalnızca tek bir şansınız olur. Kuruluşlar, artan değişim hızıyla uğraşırken, ilerlemeyi yılda bir kez kontrol etmek yetersiz kalabilmektedir.

OKR’lerin işleyişine yardımcı olan hedefler, ölçütler ve gayeler gibi üç temel unsur bulunmaktadır. Hedefler, şirketin gitmek istediği yöndür. Ölçütler, çalışan performansının izlenmesine yardımcı olur ve gayeler, bir şirketin ulaşmak istediği performans düzeyidir.

OKR en temel haliyle, departmanlar arası işbirliğini, açık iletişimi, çalışan motivasyonu ve çalışanın şirkete ve organizasyona bağlılığını, odaklanma, sürat ve çeviklik gibi faydaları barındırmaktadır. Çalışanlar tarafından hedeflere giden yolda hangi çalışmaların yapılması gerektiğini göstermekte ve odaklanma ve işleri önem sırasına göre dizme konusunda şirketlere ve organizasyonlara büyük faydalar sağlamaktadır.

OKR’ye göre; hedef, neye ulaşmak istiyoruz sorusunun cevabıdır. Aynı zamanda hedefler, herkes tarafından anlaşılacak kadar net olmalıdır. Hedefler belirlenirken nicelikler değil, nitelikler ön planda tutulmalıdır ve tabii gerekirse zorlayıcı fakat gerçekçi hedeflere sahip olunmalıdır.

OKR Türleri Nelerdir?

OKR türlerini bilmek oldukça önemlidir. Bu sayede şirketler ve yöneticiler doğru aşamada doğru soruları sorabilmektedir. Bu sayede başarıya giden yol kısaltılabilmektedir. İki tür OKR hedefi vardır: Committed (taahhütlü) OKR’ler ve Aspirational (aspirasyonel) OKR’ler. Hem taahhütlü hem de aspirasyonel OKR’ler farklı amaçlar tanımlamaktadır ve bu hedeflere ulaşmak için birbirlerinden farklı yöntemlere sahip olduğu söylenebilir. Bu iki OKR türünü örnekler üzerinden şu şekilde açıklayabiliriz:

Organizasyon ve ekipler belirli OKR uygulamaları konusunda anlaştıklarında ve nasıl yapacaklarına dair kesin bir eylem planı belirlediklerinde buna taahhütlü (committed) OKR denmektedir. Bunun yanı sıra, vizyoner ve uzatılmış hedeflere sahip ve ekiplerin bu hedeflere ulaşılması güç olan durumlardaki OKR’ler Aspirasyonel OKR olarak adlandırılmaktadır.

Taahhütlü (committed) OKR’ler, kuruluşunuzdaki kişilerin yaptığı normal hedef belirleme taahhütleridir. Bu OKR’ler, kuruluşunuzun farklı düzeylerinde elde edilecektir. Ayrıca bireyler ve ekipler, hedeflere ulaşıldığından emin olmak için kaynaklarını ve programlarını ayarlamak zorunda kalacaklar. Öte yandan istek uyandıran (aspirational)  OKR’ler, hedeflediğiniz “moonshots”lardır. Dünyanın nasıl görünmesini istediğinizi özetlemektedirler. Aspirasyonel OKR’ler aynı zamanda 10x hedefler ya da iddialı hedefler olarak adlandırılmaktadır.

OKR Kavramının Avantajları Nelerdir?

OKR’nin şirketler açısından birçok yararı ve avantajları bulunmaktadır. Bunlar, şu şekilde sıralanabilmektedir:

• Çalışanlarınızı kurumsal hedeflerinizle hizalamak kolaylaşır,
• Her ekibe ve bireye net bir şekilde yön verebilirsiniz,
• Hedeflere odaklanarak üretkenliği artırabilirsiniz,
• Hedeflere yönelik düzenli ilerlemeyi takip edebilirsiniz,
• Daha etkili ve bilinçli kararlar alabilirsiniz,
• Ölçüm, hesap verebilirlik ve şeffaflık elde edebilirsiniz,
• Vizyon ve içgörü kazanmak için düzenli haftalık güncellemeleri kullanabilirsiniz,
• Hedef ilerlemenin şirketin vizyonu, stratejisi ve en önemli öncelikleriyle nasıl örtüştüğünü görebilirsiniz,
• Net ve spesifik hedefler belirlemede etkili olabilirsiniz,
• Daha fazla sorumluluk ve şeffaflık ile başarıyı ve yürütmeyi yönetebilirsiniz,
• Hedef belirleme sürecinizle bireylerin katılımını ve yetkilendirmesini artırabilirsiniz,
• Üst düzey yöneticiler için kuruluş genelinde içgörü ve şeffaflığı artırabilirsiniz,
• Hedeflere neden ulaşılamadığının temel sebeplerini analiz edebilirsiniz,
• Kaynak tahsisini ve yönetimini iyileştirebilirsiniz,
• Ekipler arasında ve işlevler arası bağımlılıkları yakalayabilirsiniz.

Bunların yanı sıra; OKR, kuruluş için farklı bir bağlam sağlar ve hedef belirlemeyi kurumsal bir çabaya dönüştürür. OKR ile bütün bir organizasyon, hedeflere odaklanma konusunda çaba ve netlik elde etmektedir. Bunların yanı sıra, OKR’nin yaygın olarak kullanılmasının en büyük sebeplerinden biri de diğer uygulamalarla kıyaslandığında nispeten daha basit olmasıdır.

OKR Araçları Nelerdir?

En çok tercih edilen OKR Araçları şu şekilde sıralanabilmektedir:

• Mooncamp
• co
• Workboard
• Perdoo
• Mirro
• Gtmhub
• Betterworks
• Weekdone
• UnlockOKR
• Simple OKR

Fazla zaman harcamadan sizin için doğru OKR aracını seçmek için aşağıdaki yaklaşımı önerilmektedir:

• Araç seçiminden önce OKR çerçevesinin temellerini anlamanız oldukça önemlidir.
• Yukarıda belirtilen OKR araçlarına dayalı bir kısa liste oluşturun.
• Seçili OKR araçlarını ücretsiz deneme veya kişisel demo aracılığıyla test edin.
• Listeniz doğrultusunda bir değerlendirme ya da kıyaslama şablonu oluşturabilirsiniz.
• Tablodan en yüksek derecelendirmeye sahip OKR aracını seçin.

Gözde Özbaş