Engelli Çalışan Hakları Nelerdir?

12/04/2023

Engelli İstihdamı Nedir?

Engellilik kavramının tanımı, önemli bir yaşam faaliyetini önemli ölçüde sınırlayan bir bozulma olarak özetlenebilir. Çalışanın Engelliliği, altı aydan az olmamak üzere sürekli bir süre boyunca sürmesi beklenilen ve kişiyi bu sözleşme kapsamında gerekli olan görevleri yerine getiremez hale getiren, tıbbi olarak belirlenebilir herhangi bir fiziksel veya zihinsel bozukluk anlamına gelir. Engelli İstihdam Hizmetleri, engelli kişilerin iş bulmasına ve bir işte kalmasına yardımcı olur. Engelli İstihdam Hizmetleri aracılığıyla, engelli, yaralı veya sağlık durumu olan kişiler bir işe hazırlanmak, bir iş bulmak ve bu işi sürdürmek için yardım alabilirler. Bununla birlikte Türkiye’de “Engelli Çalıştırma Zorunluluğu” adı altında bir mevzuat bulunmaktadır ve bu mevzuat sayesinde işverenler engelli çalışanları işe almak üzere teşvik edilmektedir. Bu yükümlülük ile birlikte, özel sektörde yüzde üç ve kamu sektöründe yüzde dört oranda engelli işçilerin temsil edilmeleri sağlanmaktadır.

Engelli Çalışan Hakları Nelerdir?

2023 yılında halen sürdürülmekte olan belli başlı engelli çalışan hakları mevzuatları bulunmaktadır. Bununla birlikte, engelli çalışanlar için ücretsiz izin hakkı düzenlenmiştir. Engelli çalışanlar, çalışmakta oldukları şirketteki görevleri süresince sağlık durumlarından kaynaklanan sebepler ile ücretsiz izne çıkma hakkına sahiptirler. Bu izin süresi, engelli çalışanların sağlık durumuna göre belirlenmektedir. Bunun yanı sıra, engelli çalışanlar diğer çalışanlar ile eşit ücret alma hakkına sahiptir. Engelli çalışanlar için işverenlere özel destekler ve imkanlar sağlanmaktadır. Aynı zamanda, engelli çalışanların haklarını korumak amacı ile bir ayrımcılık yasağı da mevzuatlarda bulunmaktadır. Bu yasak sayesinde engelli çalışanlar işe alım, ücret, terfi ve atılma gibi konularda diğer çalışanlar ile eşit bir muamele görmek zorundadır. İşverenler, engelli işçilerin haklarını ihlal ettiğinde ya da görmezden geldiğinde engelli işçiler hukuki yollara başvurarak tazminat alma hakkına sahiptirler. Aynı zamanda engelli bireylerin haftada en fazla 45 saat çalışması hukuken kararlaştırılmıştır.

Ayrıca, Türkiye’de bulunan engelli vatandaşlar çeşitli vergi indirimi haklarına sahiptirler. Engelli vergi indirimi olarak adlandırılan bu vergi indirimi engelli bireylerin vergi yükünü azaltmak amacı ile uygulanmaktadır.

Bunların yanı sıra, engelli bireylerin emeklilikleri de engelsiz çalışanlarınkinden farklı bir düzenleme ile düzenlenmiştir ve erken emekli olma hakkına sahiptirler.

Engelli Çalışanların Yıllık İzinleri Kaç Gündür?

Türkiye’de engelli çalışanların izin hakkı genel hukuk kurallarına göre düzenlenmiştir. Bununla birlikte, engelli çalışanların yıllık ücretli izin hakkı 30 gündür. Ancak, yıllık izin hakkı işverenler tarafından artırılabilmektedir. Daha önce de söylenildiği gibi, engelli çalışanlar sağlık durumları gereğince çalıştıkları şirketlerden ücretsiz izin alabilmektedirler.

Engelli Çalışanlar Hangi İşlerde Çalıştırılamaz?

Tahmin edilebileceği üzere, engelli işçilerin madencilik dağcılık ve dalgıçlık gibi zorlayıcı ve yer altında ya da su altında bulunan işlerde çalışmaları kesinlikle yasaktır. Bunun yanı sıra, engelli işçilerin çalışma alanları kişinin engeline göre değişiklik gösterebilmektedir. Engelli işçiler sağlık durumları nedeni ile iş güvenliklerini ihlal edecek hiçbir pozisyonda çalıştırılmamaktadırlar.